1. چه پژوهش هایی نیاز به دریافت کد اخلاق دارند؟
پروژه های تحقیقاتی از جمله پایان نامه ها، رساله های دکتری و طرحهای تحقیقاتی اعضای هیأت علمی و دانشجويان دانشگاه که آزمودنی انسان/ حیوان/ بافت، سلول، خون، عرق، بزاق، .... دارند و یا با حوزه های موضوعی بیومواد، بیوزیستی، بیوشیمی و کلاً حیطه های زیستی و زیست پزشکی سر وکار دارند.
پژوهش هایی که استاد راهنما/مشاور از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان دارند.
پژوهش هایی که به آزمایشگاه ها/ تجهیزات/ فیلدهای تحقیقاتی و... دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیاز دارند.
2. درخواست کد اخلاق چطور ارسال شود؟
- دانشجویان متقاضی کد اخلاق، تا اطلاع ثانوی درخواست خود را طی یک نامه اتوماسیونی از طرف استاد راهنما می بایست با موضوع "درخواست کد اخلاق خانم /آقای ..." به معاونت پژوهش و فناوری ارسال می کنند. مدارک مورد نیاز عبارتند از:
- فایل پروپوزال تصویب شده در شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده
- نامه رسمی تصویب پروپوزال در دانشکده (یا عکس گردش کار تصویب در سامانه گلستان)
- فرم درخواست بررسی طرحنامه در کمیته اخلاق در پژوهش/ کمیته تخصصی اخلاق در کار با حیوانات آزمایشگاهی
- گواهی شرکت در کارگاه کار با حیوانات آزمایشگاهی (برای پژوهش هایی که آزمودنی حیوان دارند، الزامی است).اعتبار این گواهی از تاریخ صدور به مدت 5 سال می باشد.
- هر آنچه مرتبط با پروپوزال است و علاوه بر موارد فوق برای کمیته اخلاق مهم است (بسته به موضوع پژوهش ضمائم سخت افزاری، نرم افزاری، سی دی، فیلم، موسیقی، ....)
3. چه مواردی در پروپوزال قید شود تا روند صدور کد اخلاق تسریع و تسهیل گردد؟
گنجاندن بخش ملاحظات اخلاقی در کار با حیوانات آزمایشگاهی که از روش کار تفکیک شده باشد و در برگیرنده موارد ذیل باشد:
با توجه به اهمیت استفاده از حیوانات آزمایشگاهی در امور علمی و نقش مهم آن در توسعه دانش بشر، با وجود پیشرفتهای صورت گرفته در بهکارگیری روشهای جایگزین، و با عنایت به تشکیل کمیته اخلاق در کار با حیوانات آزمایشگاهی در دانشگاه صنعتی اصفهان، خواهشمند است ملاحظات ذیل در طرح یا پروپوزال ارسالی به این کمیته مدنظر محققین محترم دانشگاه قرار گیرد.
اگر مطالعهای نیازمند استفاده از حیوانات آزمایشگاهی است، در بخش روش اجرای طرح یا پروپوزال قسمتی با عنوان " ملاحظات اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی" اضافه شود.
معرفی گونه حیوانی، تعداد گروهها و تعداد مورد نیاز در هر گروه و نحوه تهیه و انتقال ذکر شود.
رعایت شرایط استاندارد نگهداری حیوان توصیف شود و مواردی همچون محل انجام آزمایش، محل و شرایط نگهداری و تغذیه بیان شود.
شرح اقدامات پیش بینی شده برای ارزیابی سلامتی حیوان در زمان ورود و طول دوره آزمایش به منظور عدم استفاده از حیوان مبتلا به بیماری.
شرح کامل اقداماتی که در هر گروه انجام میشود شامل دوزاژ دقیق و راه تجویز داروها و انجام روندها و اقدامات متعاقب (نظیر القای وضعیت بیماری، جراحی و بیهوشی و بیدردی و امثال آن)
شرح کامل ملاکهای خاتمه دادن پیش از موعد پژوهش، و نحوه قربانی کردن نهایی و مرگ آرام حیوان.
در صورتی که امکان نگهداری حیوان یا ذخیره سازی بافتهای حیوان و استفاده در مطالعات دیگر وجود دارد ذکر فرمایید.
در پایان خواهشمند است در انجام کارهای علمی در ارتباط با حیوانات آزمایشگاهی چهار اصل انصاف، جایگزینی، کاهش و بهینه سازی مدنظر قرار گیرد و جمله "پژوهش با رعایت آیین نامه های اصول اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی کمیته ملی اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی انجام میشود" در متن ارسالی آورده شود.
آیین نامههای مرتبط در سایت ذیل در دسترس است: https://ethics.research.ac.ir/AnimalLabs.php
4. اگر در حین کار متوجه شدیم نیاز به تست انسانی/حیوانی هست، چه باید کرد؟
- صرفنظر از اینکه برای پژوهش، قبلاً کد اخلاق صادر شده یا خیر، زمانی که پژوهشگر در حین کار متوجه شد نیاز به تست انسانی یا حیوانی دارد ، مجری درخواست خود را با ذکر دلایل (هدف و چرائی) به شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده ارسال کرده، اگر درخواست مورد تایید قرار گرفت، پاسخ شورا به همراه درخواست طی یک نامه اتوماسیونی توسط استاد راهنما به معاونت پژوهش و فناوری ارسال گردد. همچنین ضروری است هر اطلاعاتی که برای کمیته اخلاق مورد نیاز است و هر آنچه مرتبط با پروپوزال است، پیوست نامه مذکور گردد ( بند 2 را مطالعه کنید)
5. از کجا بفهمیم کد اخلاق صادر شده یا خیر؟
نهایتاً کلیه مستندات دریافتی در کمیته مربوطه بررسی و در صورت تایید، کد اخلاق صادر و در سامانه ملی اخلاق در پژوهش های زیست پزشکی به آدرس https://ethics.research.ac.ir ثبت خواهد شد. در صورتی که در پروپوزال، ایرادی از نظر رعایت حقوق و سلامت آزمودنی ها وجود داشته باشد، روش تحقیق مبهم باشد یا ملاحظات اخلاقی شفاف نباشد، به متقاضی اعلام می گردد تا ابهامات و اشکالات را برطرف نماید تا در جلسه بعدی کمیته مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت، چنانچه پروپوزال مورد تأیید کمیته مربوطه قرار گیرد، مشخصات طرحنامه در سامانه اخلاق در پژوهش های زیست پزشکی ثبت و کد اخلاق صادر می شود (این کد از طرف سامانه به صورت پیامک برای استاد راهنما/دانشجو ارسال خواهد شد).
6. بعد از صدور کد اخلاق چه باید کرد؟
پس از اخذ کد اخلاق، لازم است پژوهشگر در تمامی مقالات مستخرج از طرحنامه (طرح پژوهشی/ پایان نامه) کد اخلاق را ذکر کند. پس از اخذ کد اخلاق طرحنامه هایی که استاد راهنما/مشاور از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان دارند و یا نیاز به استفاده از آزمایشگاه، تجهیزات و .... این دانشگاه دارند، نیاز است طی یک نامه اتوماسیونی از طرف استاد راهنما به مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه، موارد زیر را اعلام کنند تا دانشجو به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان معرفی و اجازه ورود به آزمایشگاه را داشته باشد:
- نام و نام خانوادگی/ شماره همراه دانشجو
- عنوان پروپوزال
- کد اخلاق دریافت شده
- متن کامل پروپوزال به همراه ضمائم احتمالی(فرم رضایت آگاهانه، پرسشنامه و ...)
همچنین دقیقاً موارد زیر در متن نامه درخواست صراحتاً قید شود:
الف. دانشجو به جهت انجام چه کاری به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان معرفی می شود: انجام پایان نامه/ استفاده از تجهیزات و آزمایشگاه/ مشاهده گری/ نمونه گیری
ب. هزینه های مربوط به پروژه بر عهده چه کسی است: دانشگاه/ دانشجو
پیوست | اندازه |
---|---|
دستور العمل نحوه تشکیل، روش کار و شرح وظایف کارگروه | 2.16 مگابایت |
راهنمای مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی در امور علمی جمهوری اسلامی ایران | 2.41 مگابایت |
ملاحظات اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی در امور علمی | 14.72 کیلوبایت |
فرم اول درخواست بررسی طرح های پژوهشی مرتبط با حیوانات آزمایشگاهی | 111.52 کیلوبایت |
فرم دوم درخواست بررسی طرح نامه های(طرح پژوهشی پایان نامه) مرتبط با حیوانات آزمایشگاهی | 66 کیلوبایت |